Halkla İlişkiler Bölümü Öğrencilerinin Halkla İlişkiler Teorileri Konusundaki Eğitimi: Türkıye’dekı İletişim Fakültelerinin Halkla İlişkiler Bölümlerinin Ders Programlarına Yönelik Bir Araştırma

Abstract

Halkla ilişkiler, iletişim yönetimini temel aldığı için teorik çalışmalardan ve araştırmaya dayalı uygulamalardan geniş ölçüde yararlanması gereken bir sosyal bilim alanıdır. Teoriler, halkla ilişkilerin bilimsel bir zemine yerleştirilmesine; bu alanda çalışmak, alanı geliştirebilmek ve öngörüde bulunabilmek için akademisyenlerin ve halkla ilişkiler uygulayıcılarının ihtiyaç duyduğu söz dağarcığının sağlanmasına olanak sağlar. Halkla ilişkiler alanında teorilerden yararlanmak, rasyonel paradigmalar çerçevesinde doğru hedeflerin saptanmasına, etkili stratejilerin ve taktiklerin ortaya konarak faaliyetlerin başarılı bir biçimde gerçekleştirilmesine imkân tanır.
Bu çalışmada, teknolojik gelişmelerin hız kazandığı dijital devrim çağında, üst yönetimin daha iyi karar verebilmesi için kuruluşun içinde bulunduğu ortamın iyi analiz edilmesi, algılanması; farklı koşullar altında başarılı olmak için farklı strateji ve taktiklerden yararlanılması yönünde bir anlayışı vurgulayan bu açıdan her yerde ve durumda geçerli tek bir organizasyon yapısı ve yönetim şekli olmadığını ortaya koyan durumsallık yaklaşımının halkla ilişkiler alanıyla ilişkisi irdelenmektedir. Çalışmada ayrıca, Türkiye’deki iletişim fakültelerinin halkla ilişkiler bölümlerinin örgün öğretim lisans ders programlarında halkla ilişkiler teorilerini konu alan derslere ne ölçüde yer verildiği ortaya konulmaktadır. Araştırmanın evrenini, Türkiye’de, bünyesinde iletişim fakültesi yer alan tüm üniversitelerin oluşturduğu bu çalışmada, halkla ilişkiler ve tanıtım bölümüne sahip olan iletişim fakülteleri örneklem olarak belirlenmiştir. Nitel veri analiz türlerinden içerik analizi yöntemiyle fakültelerin web sitelerinde yer alan lisans ders programlarının analizi yapılmıştır. Araştırma sonucunda, Türkiye’de aktif olarak faaliyet gösteren toplam 200 üniversite olduğu; söz konusu üniversitelerin 60’ında İletişim Fakültesi, 1’inde İletişim Bilimleri Fakültesi bulunduğu, İletişim Fakültesi bulunan 61 (%30,5) üniversitenin 4’ünün iletişim fakültelerinde eğitim öğretim faaliyetine başlamak için gerekli akademik kadro ve altyapı oluşturma çalışmalarının devam ettiği saptanmıştır. Aktif olan 57 iletişim fakültesi içinde aktif olarak faaliyet gösteren 46 (%80,7) “halkla ilişkiler” bölümünün mevcut olduğu tespit edilmiştir. Bağlı bulundukları fakülte bazında aktif bir şekilde faaliyet gösteren 46 halkla ilişkiler bölümünün 9’unun (%19,5) halkla ilişkiler bölümlerinin ders programlarında halkla ilişkiler teorilerini konu alan derslerin mevcut olduğu ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler: Halkla ilişkiler, eğitim, teori, durumsallık yaklaşımı, ders programları.